Air fryer – czy może zastąpić mikrofalę?

Air fryer, nazywany w Polsce frytkownicą beztłuszczową, działa na innych zasadach niż mikrofala, ale osiąga podobne efekty – to urządzenie pośrednie między mikrofalą a piekarnikiem.

Czym jest air fryer?

Air fryer najprościej można określić mianem wielofunkcyjnego urządzenia do gotowania i smażenia z opcją bez tłuszczu (wystarczy mała ilość tłuszczu, a czasem można go całkiem pominąć), z odpowiednią grzałką i wentylatorem rozprowadzającym równomiernie ciepło po całym wnętrzu. Inne nazwy urządzenia to frytkownica beztłuszczowa czy popularny w nomenklaturze angielskiej piekarnik konwekcyjny (aczkolwiek air fryer zapewnia znaczne skrócenie czasu przygotowania dania w porównaniu z piecem konwekcyjnym). Air fryer wieloma funkcjami przypomina piekarnik, natomiast jest o wiele mniejszy, przenośny, wolnostojący, działa szybciej i można w nim przygotować zdrowsze potrawy (jest na przykład funkcja Far Removal usuwająca nadmiar tłuszczu podczas przygotowania dania).

Prototyp air fryera ma swe źródło – podobnie jak kuchenka mikrofalowa – w armii amerykańskiej. W 1944 roku William Maxson, który opracował model sprzętu do szybkiego podgrzewania na innych zasadach niż mikrofala, nawiązał współpracę z US Army i tam go testował, ostatecznie projektując Sky Plate, urządzenie przygotowujące do 6 posiłków jednocześnie na pokładach samolotów. Po udoskonaleniu go pięć lat później Maxson opatentował piekarnik konwekcyjny. Nowoczesny air fryer, w postaci, w jakiej dziś go znamy, powstał znacznie później, dopiero w 2005 roku (ale opierał się na wszystkich zasadach sprawdzonych przez Maxsona). Za jego autora uważa się Freda van der Weija, holenderskiego wynalazcę, który związał się potem z firmą Philips, ta zaś zaprezentowała air fryera na targach w Berlinie w 2010 roku. Do tej pory holenderski gigant przoduje na rynku air fryerów.

Air fryer a mikrofalówka

Oba te sprzęty działają na innych zasadach, osiągając podobne rezultaty – w air fryerze ciepło emituje bardziej tradycyjna grzałka, a w mikrofali wytwarzane są fale elektromagnetyczne. Większość modeli jednego i drugiego urządzenia ma też podobną, niezbyt pokaźną, pojemność, co jest dla niektórych osób minusem jeśli zestawić to z pojemnością tradycyjnych piekarników. Przewagą air fryera jest to, że inny sposób podgrzewania sprawia, że potrawy są zawsze chrupiące na zewnątrz (skórka), ale soczyste we wnętrzu. W mniej zaawansowanych typach mikrofalówek zdarza się, że to wnętrze może być w niektórych daniach lekko gumowate – droższe modele mają już specjalne systemy, który temu zapobiega. W mikrofali potrawy mogą się też lekko wysuszyć, w air fryerze nie. Mikrofalówka wygrywa natomiast z air fryerem pod względem podgrzewania potraw o płynnej konsystencji – zdecydowanie lepiej w niej podgrzać zupy, gulasze, sosy. Jest też urządzeniem tańszym, rzadko znajdzie się air fryer poniżej 400 złotych, a za średniej jakości model płaci się już 800-1000 zł (średniej jakości mikrofala to wydatek około 400-500 zł). Obsługa obu jest w zasadzie podobnie prosta, choć air fryery nie są sterowane mechanicznie, co może być kłopotem dla osób starszych. Air fryery mają podobnie jak mikrofalówka opcję rozmrażania (choć działa wolniej), ale i suszenia (owoce, grzyby), a nawet fermentowania (napoje mleczne). Za zdrowsze dania uchodzą te z air fryera, mikrofala natomiast przyrządzi je szybciej. Oba urządzenia mają więc plusy i minusy.